بررسی دیدگاه عمل گرایانه ون فراسن در تبیین و تطبیق آن با عمل گرایی سنتی

نویسندگان

منصور نصیری

چکیده

ون فراسن از برجسته ترین فیلسوفان علم در عصر حاضر و بنیانگذار مکتب «تجربه گرایی سازنده» است. بررسی نظریه او در مسئله  تبیین، از این جهت اهمیت دارد که وی با نقد نظریه های صورت گرا شورید و تمرکز اصلی دیدگاهش را بر توجه به نقش امور غیرصوری، به ویژه بستر، قرار داد. نظریه او در تبیین، یکی از برجسته ترین نظریه های غیرصورت گرا تلقی می شود. نظریه های رایج تبیین را رابطه میان نظریه و واقع می دانند؛ ون فراسن این تصور را نادرست می داند و تبیین را رابطه میان سه چیز معرفی می کند: نظریه، واقع، و بستر: در واقع ، یک نظریه یک واقعیت را بسته به یک بستر خاص تبیین می کند. ون فراسن به ویژه بستری را که در آن تبیین تقاضا و ارائه می شود بسیار مهم می داند. در مقاله حاضر، ضمن بررسی ابعاد گوناگون نظریه ون فراسن درباره تبیین، تفاوت دیدگاه وی با طرفداران عمل گرایی رایج و نیز برخی نتایج و نقدهای این نظریه را بیان خواهیم کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی دیدگاه عمل‌گرایانه ون‌فراسن در تبیین و تطبیق آن با عمل‌گرایی سنتی

ون‌فراسن از برجسته‌ترین فیلسوفان علم در عصر حاضر و بنیانگذار مکتب «تجربه‌گرایی سازنده» است. بررسی نظریه او در مسئله  تبیین، از این جهت اهمیت دارد که وی با نقد نظریه‌های صورت‌گرا شورید و تمرکز اصلی دیدگاهش را بر توجه به نقش امور غیرصوری، به ویژه بستر، قرار داد. نظریه او در تبیین، یکی از برجسته‌ترین نظریه‌های غیرصورت‌گرا تلقی می‌شود. نظریه‌های رایج تبیین را رابطه میان نظریه و واقع می‌دانند؛ ون‌فر...

متن کامل

ون فراسن و تجربه گرایی برسازنده

بس ون فراسن در سال 1980 کتاب تصویر علمی را در دفاع از تجربه گرایی و مخالفت با واقع گرایی علمی منتشر کرد. ادعای او این است که رویکرد ارائه شده بدیلی قابل قبول برای واقع گرایی است و پذیرش آن به لحاظ معرفت شناختی مخاطرات کمتری دارد. عنوانی که وی برای رویکرد خود برگزیده است، یعنی تجربه گرایی بر سازنده، گویای این امر است که وی علاوه بر پایبندی به تجربه گرایی، رهیافتی را در قبال ساختار نظریه های علمی...

متن کامل

ون فراسن و تجربه گرایى برسازنده

بس ون فراسن در سال 1980 کتاب تصویر علمى را در دفاع از تجربه گرایى و مخالفت با واقع گرایى علمى منتشر کرد. ادعاى او این است که رویکرد ارائه شده بدیلى قابل قبول براى واقع گرایى است و پذیرش آن به لحاظ معرفت شناختى مخاطرات کمترى دارد. عنوانى که وى براى رویکرد خود برگزیده است، یعنى تجربه گرایى بر سازنده، گویاى این امر است که وى علاوه بر پایبندى به تجربه گرایى، رهیافتى را در قبال ساختار نظریه هاى علمى...

متن کامل

نگاهی ارزیابانه به «تجربه گرایی برساختی» ون فراسن

ون فراسن از زمان نگارش کتاب تصویر علمی واقع گرایی علمی را به باد انتقاد گرفته و تجربه گرایی برساختی خود را به عنوان جانشینی مناسب برای آن ارائه کرده است. او با تمسک به این آموزۀ تجربه گرایی که «تجربه یگانه منبع ما برای شناخت جهان است» هر گونه آگاهی از سطح مشاهده ناپذیر جهان طبیعت را ناممکن اعلام می کند. ون فراسن اعتقاد واقع گرا ها به صدق (تقریبی) نظریه های علمی را فاقد هر گونه مبنای معرفتی می د...

متن کامل

تبیین و تحلیل تربیت اخلاقی از منظر زیبایی شناختی با تاکید بر آرای متفکران عمل گرایی

چکیده تربیت اخلاقی یکی از مهم ترین وجوه تربیت به شمار می آید. دیدگاه های بسیاری در این زمینه عمدتا بر پرورش جنبه عقلانی توجه کرده اند و کمتر به جنبه های دیگر پرداخته اند. دیویی در قرن بیستم با نگاهی متفاوت - زیبایی شناسانه - به امر تربیت اخلاقی پرداخت. بعد از او نیز مباحث فراوانی درباره این دیدگاه مطرح شد و پیروان عمل گرایی به بسط این دیدگاه مبادرت ورزیدند. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
روش شناسی علوم انسانی

ناشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

ISSN 1608-7070

دوره 18

شماره 72 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023